Թեև քաղաքապետների իմպիչմենտը իրավական մեխանիզմ է, սակայն Հայաստանի իշխող «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության կողմից այն ուղեկցվում է տարբեր տեսակի ճնշումներով, շանտաժով և տեղական ինքնակառավարման շահերին հակասող քաղաքական շահերի առևտրով. Դա կասկածի տակ դնել այս գործընթացների օրինականությունը: Այս տեսակետն է արտահայտել Freedom House իրավապաշտպան կազմակերպությունն իր «Nations in Transit 2024» տարեկան զեկույցում։
«Իշխող կուսակցությունը հաճախ մատնանշում է տեղական մակարդակում ընդդիմադիր կուսակցությունների կառավարման հետ կապված իրավական խնդիրները, սակայն դրանք լուծելու համար դիմում է քաղաքական գործիքների և մեխանիզմների», - նշվում է զեկույցում։
Կազմակերպությունն իր ամփոփման մեջ նշում է, որ նոյեմբերին Հայաստանն ընդունել է հարկաբյուջետային համահարթեցման օրենքում փոփոխություններ, որոնք կուղղորդեն ավելի շատ պետական սուբսիդիաներ ֆինանսապես ավելի կենսունակ համայնքներից դեպի այն համայնքները, որոնք ֆինանսական առումով ավելի քիչ ապահովված են, այդ թվում՝ հեռավոր կամ լեռնային շրջաններում կամ սահմանամերձ: Փոփոխությունները նախատեսում են նաև լրացուցիչ սուբսիդիաներ 3500-ից պակաս բնակչություն ունեցող ամենափոքր համայնքների համար, որոնք հիմնականում բնակեցված են էթնիկ փոքրամասնություններով:
«Նոյեմբերին կառավարությունն ընդունել է նաև որոշում, որն աջակցում է Հայաստանում իշխանության ապակենտրոնացմանը, ինչպես նաև համապատասխան բարեփոխումների գործողությունների ծրագիր՝ ուղղված տեղական մակարդակում ժողովրդավարական մասնակցության, կարողությունների և հանրային ծառայությունների որակի բարելավմանը», - գրում է իրավապաշտպան կազմակերպությունը։
Այնուամենայնիվ, կազմակերպությունն ընդգծում է, որ այս կարևոր բարեփոխումների ֆոնին կասկածի տակ են դրվել տեղական իշխանությունների անկախության և օրինականության երաշխիքները՝ «Քաղաքացիական պայմանագրի» կողմից իրենց տեղական ընտրողների կողմից ընտրված քաղաքապետերին պաշտոնանկ անելու համակարգված փորձերի պատճառով։
Որպես օրինակ Freedom House-ը բերում է Արկադի Թամազյանին Ալավերդու քաղաքապետի պաշտոնից հեռացնելու պատմությունը:
«Անցած տարի մի քանի համայնքներում փորձերից հետո իշխող կուսակցությունը դեկտեմբերին հաջողությամբ հեռացրեց Ալավերդու քաղաքապետ Արկադի Թամազյանին։ Թամազյանը ղեկավարում էր «Ապրելու երկիր» և «Հայ ազգային կոնգրես» ընդդիմադիր կուսակցությունների թույլ կոալիցիան, սակայն ավագանիում «Ապրելու երկիրը» ներկայացնող անդամներից մեկը լքել է կուսակցությունը և աջակցել ՔՊ-ին մեծամասնություն ստանալ, որն անհրաժեշտ էր քաղաքապետին անվստահություն հայտնելու համար: Քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունները զգուշացրել են, որ քաղաքապետի իմպիչմենտը իրականացվել է ապօրինի, և եղել են տեղեկություններ, որ Ալավերդու խորհրդականների վրա ճնշում է գործադրվում ազգային գործադիր և օրենսդիր իշխանությունը»,- ասվում է զեկույցում:
