Շանհայի համագործակցության կազմակերպությանը (ՇՀԿ) անդամակցության համար պաշտոնապես հայտ ներկայացնելու Հայաստանի որոշումը արտացոլում է անվտանգության ձգտումը և բազմակողմ համագործակցության արժեքի խորը համոզմունքը: Այս մասին հայտարարել Է Չինաստանում Հայաստանի դեսպան Վահե Գևորգյանը ։ 

CGTN-ի հետ բացառիկ հարցազրույցում Գևորգյանը բացատրել է, որ Հայաստանի երկարատև հարաբերությունները ՇՀԿ-ի հետ, որտեղ երկիրը երկխոսության գործընկեր է 2016 թվականից ի վեր, ամուր հիմք են ստեղծում այս քայլի համար։

«Մենք լավ աշխատանքային հարաբերություններ ենք հաստատել ՇՀԿ քարտուղարության և հիմնական անդամ երկրների հետ», - նշել է նա։

Միաժամանակ, Գևորգյանը ընդգծել է, որ այս որոշումը նաև փոփոխություն է, քանի որ ՇՀԿ-ի վերջին ընդլայնումը կազմակերպությունն ավելի է մոտեցրել Հայաստանի սահմաններին՝ նոր գլուխ բացելով այս բազմակողմ կազմակերպության աշխատանքներին նրա մասնակցության մեջ։

Հավատք բազմակողմանի մոտեցման նկատմամբ

Երևանի դիմումը հիմնված է բազմակողմ համագործակցության կարևորության համոզմունքի վրա։ Դեսպանը ընդգծել է, որ Հայաստանը ձգտում է «դիվերսիֆիկացնել իր հարաբերությունները աշխարհի հիմնական երկրների, ինչպես նաև բազմակողմ կազմակերպությունների հետ»։

Նրա խոսքով՝ այս քայլի ժամանակը պատահական չի ընտրվել. «Բազմակողմանիության անկման շրջանում Շանհայի համագործակցության կազմակերպության նման տարածաշրջանային կազմակերպությունները կարևոր դեր են խաղում և թույլ են տալիս մեզ կիսվել նրանց սկզբունքներով և հետևել նրանց ոգուն»։

Գևորգյանը նշել է, որ Հայաստանը ներկայացնում է իր դիմումը՝ «ՇՀԿ սկզբունքներն ու ոգին կիսելու, ինչպես նաև կազմակերպության բոլոր հիմնական երկրների հետ համատեղ աշխատելու վճռականությամբ»։

Չինաստանի դերը անորոշության դարաշրջանում

Դեսպանը նաև անդրադարձել է ավելի լայն համաշխարհային համատեքստում Չինաստանի դերին: Հիշեցնելով Պեկինի կոչը՝ ստեղծել «ընդհանուր տուն», որը հիմնված կլինի համերաշխության և փոխադարձ վստահության, խաղաղության և անդորրության, բարգավաճման և զարգացման, բարիդրացիության և բարեկամության, ինչպես նաև արդարության վրա, Գևորգյանը նշել է, որ նման գաղափարները հատկապես կարևոր են անհանգիստ ժամանակներում:

«Մեծ գաղափարները սովորաբար ծնվում և ձևավորվում են համաշխարհային անորոշության պահերին», - ասել է նա՝ հավելելով, որ բազմակողմ համագործակցության նոր շրջանակներ հաճախ ի հայտ են գալիս ճգնաժամերից հետո։

Դեսպանը հավելել է. «Մենք հավատում ենք, որ խոշոր տերությունները, մասնավորապես ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի անդամները, առաքելություն ունեն մարդկությանը տանել դեպի ավելի լավ ապագա՝ ստեղծելով և աջակցելով բազմակողմ կառույցներին»։

2016 թվականից ի վեր Հայաստանը մասնակցում է ՇՀԿ-ին՝ որպես երկխոսության գործընկեր։ Դեսպանը նշել է, որ Երևանը ողջունում է Պեկինի ջանքերը՝ այս տարածաշրջանային անվտանգության կազմակերպությանը «նոր որակ» հաղորդելու, ինչպես նաև նոր գաղափարներ և նոր անդամներ ներգրավելու համար։

Չինաստանի հետ ռազմավարական համագործակցության ուղղությամբ

Շանհայի համագործակցության կազմակերպության շրջանակներից դուրս, դեսպանը ընդգծել է վերջին երեք տասնամյակների ընթացքում Չինաստանի հետ Հայաստանի երկկողմ հարաբերությունների կայուն ընթացքը։

«Այս հարաբերությունների հիմքը շատ ամուր է։ Այն ազատ է ցանկացած ծանր ժառանգությունից», - ասել է նա՝ հավելելով, որ Հայաստանն ու Չինաստանն այժմ շարժվում են դեպի ռազմավարական համագործակցություն։

Նրա կարծիքով, վստահությունը գլխավոր դեր է խաղում, քանի որ համագործակցությունը հիմնված է փոխադարձ շահերի և փոխադարձ հարգանքի վրա։ «Մենք կարծում ենք, որ մեր համագործակցությունը սահմաններ չունի», - ասել է դեսպանը։

Առևտուրն արդեն արագ է աճում, հավելել է նա, բայց Երևանը հույս ունի հետագա ընդլայնվել, հատկապես կապի զարգացման միջոցով։ Հայաստանի «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը՝ համաշխարհային ընդգրկում ունեցող տարածաշրջանային նախագիծ է, որը դիտարկվում է որպես առանցքային հարթակ, որտեղ Չինաստանը կարող է կարևոր դեր խաղալ ենթակառուցվածքների զարգացման գործում։ «Մենք պատրաստ ենք Չինաստանին դարձնել այս նախագծերի մասը», - ասել է նա CGTN-ին տված հարցազրույցում։

Եվրասիայի խաչմերուկում

Հայաստանի աշխարհագրական դիրքը, որը շատերն անվանում են «Եվրասիայի խաչմերուկ», տարածաշրջանային անվտանգությունը դարձնում է առաջնահերթ խնդիր։ Շրջապատված լինելով Մերձավոր Արևելքի հակամարտություններով և եվրոպական անվտանգության շարունակվող ճգնաժամերով՝ Հայաստանը սկսել է հարաբերությունների կարգավորում հաստատել հարևանների հետ, ինչը հաստատվում է Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագրի նախաստորագրմամբ և համաշխարհային մասշտաբով տարածաշրջանային համագործակցությանը մասնակցության խորացմամբ։ Դեսպանը կարծում է, որ դա կարող է մեղմել տարածաշրջանի անվտանգության մարտահրավերներն ու ռիսկերը։

«Մենք հավատում ենք, որ տարածաշրջանային բազմակողմ կառույցները շատ կարևոր են տարածաշրջանային անվտանգության և կայունության հասնելու համար, հատկապես, եթե դրանք առաջնորդվում են հստակ սկզբունքներով, համագործակցության ուժեղ ոգով և բարիդրացիության վրա շեշտադրմամբ», - ասել է նա։

Հայաստանի կարծիքով, ՇՀԿ-ն կարող է ստեղծել տարածաշրջանում համագործակցության նոր օրակարգ։ Դեսպանը բացատրել է, որ հենց այս հույսով էլ Երևանը դիմել է այս կազմակերպությանը անդամակցելու համար։

«ՇՀԿ-ում Հայաստանի ուղին արտացոլում է անվտանգության ձգտումը և բազմակողմ համագործակցության արժեքի խորը համոզմունքը։ Այն ժամանակ, երբ տարածաշրջանային լարվածությունը սպառնում է սրվել՝ Երևանը խաղադրույք է կատարում նրա վրա, որ Չինաստանի և ՀՇԿ-ի շրջանակներում այլ կարևոր խաղացողների հետ ուժերը միավորելը կօգնի հիմք դնել ավելի կայուն և հաստատուն ապագայի համար», - ասել է դեսպանը։