Ցանկացած երկրի տնտեսության կայունությունն ու դինամիկությունը մեծապես կախված են նրանից, թե որքան բարենպաստ է բիզնես վարելու միջավայրը։ Հենց բիզնես միջավայրն է որոշում, թե արդյոք ձեռնարկատերերը կկարողանան իրականացնել իրենց գաղափարները, ներգրավել ներդրումներ, ստեղծել աշխատատեղեր և նպաստել ՀՆԱ-ի աճին։ Այն ներառում է ոչ միայն հարկային և կարգավորող քաղաքականությունը, այլ նաև ֆինանսների հասանելիությունը, ինստիտուտների որակը, մրցակցության մակարդակը, նորարարությունների աջակցությունը և շուկայի մասնակիցների միջև վստահությունը։ Որքան կանխատեսելի և բաց է դառնում այն, այնքան արագ է զարգանում տնտեսությունը՝ ոչ թե տեսականորեն, այլ գործնականում։
BSCOSMO բիզնես ակումբի համահիմնադիր Կարպիս Խորոզյանը «Economiх» հաղորդման եթերում խոսել է Հայաստանի բիզնես միջավայրի ներկայիս վիճակի մասին։
Հայաստանում ազնիվ բիզնեսը պարտվում է
«BSCOSMO» բիզնես ակումբի համահիմնադիր Կարպիս Խորոզյանի խոսքով՝ այսօր Հայաստանում բիզնեսն իրեն պաշտպանված չի զգում օրենքի կողմից։ Սա օբյեկտիվ անհրաժեշտություն է ստեղծում ձեռներեցների համախմբման, փոխօգնության և պետության հետ կոլեկտիվ ուժի դիրքերից երկխոսություն կառուցելու համար։
«Ցավոք, ձեռներեցները ստիպված են ժամանակի զգալի մասը ծախսել ոչ թե զարգացման, այլ պետական կառույցների հետ փոխգործակցության եղանակը հասկանալու վրա», - նշել է Խորոզյանը։ «Գոյություն ունեն բազմաթիվ օրենսդրական խոչընդոտներ, հատկապես հարկային ոլորտում, որոնք արգելակում են բիզնեսի զարգացումը»։
Համեմատելով իրավիճակը Արաբական Միացյալ Էմիրությունների հետ, որտեղ նա աշխատել է 30 տարի՝ Խորոզյանն ընդգծում է, որ չնայած այն բանին, որ ԱՄԷ-ում նա օտարերկրացի էր՝ պետական մարմինների մոտեցումը բիզնեսին այնտեղ սկզբունքորեն այլ էր։ «Եթե պետական կառույցների հետ փոխգործակցություն էր տեղի ունենում, այն չէր վերածվում ճնշման գործիքի։ Ընդհակառակը, քեզ պարզապես խնդրում էին ուղղել սխալը, իսկ հետո ստուգում էին, թե ինչպես ես ուղղել այն։ Հայաստանում համակարգը կառուցված է այնպես, որ բիզնեսը մշտական լարվածության մեջ պահի», - նշել է նա։
Նրա խոսքով՝ Հայաստանում բիզնես գրանցելը իսկապես հեշտ է, բայց դա բավարար չէ ներդրումներ ներգրավելու համար։ Անհրաժեշտ է կայուն, կանխատեսելի և գործընկերային միջավայր։ Այսօր հատկապես սուր է բիզնեսի և հարկային մարմինների միջև հարաբերությունների հարցը։
«Այո՛, մենք սոցիալական պետություն ենք, բայց պետք է մտածել նաև բիզնեսի մասին։ Այժմ հաղթում է ոչ թե նա, ով աշխատում է ազնիվ և օրենքի շրջանակներում, այլ նա, ով ավելի խորամանկ է գտնվում, ով ավելի շատ կապեր ունի։ Շատերը, ովքեր թափանցիկ գործունեություն են ծավալում, ի վերջո հայտնվում են տուժածների շարքում։ Հարկային մարմինները հաճախ տուգանում են ձևականորեն, իսկ քաղաքային իշխանությունները, ցավոք, բիզնեսի նկատմամբ իրենց դրսևորում են ոչ թե որպես գործընկեր, այլ երբեմն գրեթե որպես հակառակորդ։ Որոշ կառույցներ նույնիսկ ուղիղ հարված են հասցնում բիզնեսին», - ամփոփել է Կարպիս Խորոզյանը։
BSCOSMO. հայկական առանցքով միջազգային էկոհամակարգ
Հայաստանում բիզնեսի առջև ծառացած բոլոր մարտահրավերների ֆոնին՝ հատկապես կարևոր է դառնում ձեռներեցների միավորման և փորձի փոխանակման նոր ձևաչափերի որոնումը։ Նման օրինակներից մեկը դարձել է «BSCOSMO» միջազգային բիզնես ակումբը։
Խորոզյանի խոսքով՝ ակումբն ինքնին Global BSCOSMO անունով ավելի մեծ կառույցի միայն մեկ մասն է։ «Global BSCOSMO-ն էկոհամակարգ է», - բացատրում է նա։ «Այն ներառում է համանուն կրիպտոարժույթ, որն օգտագործում է բլոկչեյն տեխնոլոգիան՝ անհատների և իրավաբանական անձանց միջև գործարքների թափանցիկությունն ու հուսալիությունն ապահովելու համար։ Մենք ունենք մարկետփլեյս, սեփական ՏՏ ուղղություն՝ մի շարք ծրագրային լուծումներով, որտեղ նաև գործում է հավատարմության համակարգ՝ ռոյալթի ծրագիր։ Իսկ միջազգային բիզնես ակումբները ողջ հարթակի բաղադրիչներից միայն մեկն են»։
Այսօր «BSCOSMO» բիզնես ակումբները գործում են Հայաստանում (որտեղ գտնվում է գլխավոր գրասենյակը), ինչպես նաև Ռուսաստանում (Մոսկվա), Վրաստանում (Թբիլիսի) և Արաբական Միացյալ Էմիրություններում (Դուբայ)։ Խորոզյանի խոսքով՝ «Global BSCOSMO»-ի հիմնական նպատակը մոտակա հինգից տասը տարվա ընթացքում համաշխարհային տնտեսության վրա իրական ազդեցություն ձևավորելն է։ Հենց այդ պատճառով էլ ակումբներն ի սկզբանե մտահղացվել են որպես միջազգային ձևաչափով. դրանց անդամ են դառնում ոչ միայն հայ, այլև օտարերկրացի ձեռներեցները։
«Հայաստանում մենք արդեն ունենք ավելի քան 200 անդամ և ակտիվորեն զարգանում ենք։ Իր էությամբ, BSCOSMO-ն միջազգային երևույթ է, բայց նրա առանցքը հայկական է։ Մենք հավատում ենք, որ համաշխարհային տնտեսական ասպարեզում մեր աճը պետք է նպաստի հայկական պետականության և տնտեսական կայունության ամրապնդմանը։ Այո, մենք կենտրոնացած ենք շահույթ ստանալու վրա, բայց վերջնական նպատակը այդ շահույթը Հայաստանի տնտեսություն վերադարձնելն է։ Որովհետև BSCOSMO-ն հստակ ազգային ինքնություն ունեցող կառույց է», - ընդգծում է նա։
Խորոզյանի խոսքով՝ ակումբի հիմնադիրները հասկացել են, որ ունեն ընդհանուր առաքելություն՝ «Մեր անձնական ձգտումները միավորվեցին BSCOSMO Hub-ի շրջանակներում։ Երկրի առջև ծառացած խնդիրները պահանջում են համախմբում և մեկ ծաղիկը չի կարող գարուն բերել»։
