Հնագետները Լեհաստանում հայտնաբերել են իր տեսակի մեջ առաջին բժշկական պրոթեզը՝ մոտ 300 տարվա վաղեմության սարք, որն օգնում էր քիմքի ճեղքվածքով մարդուն ավելի հարմարավետ ապրել այդ վիճակի հետ, գրում է Live Science-ը։
Ներկայում քիմքի ճեղքվածքով ծնված մարդիկ կարող են վիրահատվել՝ վիճակը շտկելու համար, որը տեղի է ունենում, երբ հղիության ընթացքում կոշտ քիմքը ամբողջությամբ չի փակվում: Հետազոտությունների համաձայն՝ կոշտ քիմքը կանխում է բերանի խոռոչի նյութերի ներթափանցումը քթի խոռոչ, ինչպես նաև օգնում է կուլ տալ, շնչել և խոսել: Առանց ժամանակակից վիրաբուժության հասանելիության՝ 18-րդ դարի այս տղամարդը, ով մահացել է մոտ 50 տարեկանում, գտել է իր վիճակը հաղթահարելու այլ միջոց՝ բրդից և թանկարժեք մետաղներից պատրաստված պրոթեզ, որը մտցվել է նրա քթի խոռոչը։
Պրոթեզի բաղադրությունը որոշելու համար հետազոտողները վերլուծել են այն սկանավորող էլեկտրոնային մանրադիտակի տակ, որը մեծապես մեծացնում է օբյեկտի մակերեսը և օգտագործելով էներգիա-ցրող ռենտգենյան սպեկտրոսկոպիա, որը վերլուծում է նմուշի քիմիական բաղադրությունը:
Նրանք պարզել են, որ մետաղական իրերը հիմնականում պատրաստված են պղնձից՝ զգալի քանակությամբ ոսկի և արծաթ:
