ԵՐԵՎԱՆ, 12 ՀՈՒՆՎԱՐԻ, ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ: «Ատենագրութիւն Քաղաքական ժողովոյ Ատանայի» գրքի լույս ընծայմամբ Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոսությունն ու Մատենադարանը սկիզբ են դնում Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոսության թեմերին վերաբերող գործերի բնագրերի պատրաստմանն ու հրատարակությանը: «Արմենպրես»-ի հաղորդմամբ՝ առաջին հատորի շնորհանդեսը տեղի ունեցավ հունվարի 12-ին Մատենադարանում:

Լուսանկարները՝ Հայկ Բադալյանի

Մատենադարանի տնօրեն Վահան Տեր-Ղևոնդյանի խոսքով՝ այսօր հասարակական գիտությունները, հատկապես, պատմագիտությունը քաղաքականության գերին են դարձել: Ըստ նրա՝ երբեմն արևի լույսի պես պարզ ու հստակ տեղեկություններն անգամ կասկածի տակ են դրվում: «Արխիվային փաստաթղթերը, վավերագրերն էլ ավելի մեծ նշանակություն են ստանում հատկապես այն տարածաշրջաններում, որոնք  հայաթափված են, իսկ այս գիրքն անդրադառնում է 20-րդ դարի սկզբի Ադանայի հայության ներքին կյանքին: «Ատենագրութիւն Քաղաքական ժողովոյ Ատանայի» գրքում տասը տարվա պատմությունն է»,- շեշտեց նա և հավելեց՝ գիրքը Մատենադարանի և Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոսության հետ ձեռք բերված համագործակցության համաձայնագրի գործնական արդյունքն է:

Նախատեսում են ոչ միայն հրատարակչական, այլև այլ բնագավառներում աշխատել. համատեղ հետազոտություններ, Անթիլիասում պահվող ձեռագրերի թվայնացում, վերականգնում և այլն:

Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոսության «Կիլիկիա» մատենադարանի տեսուչ Գերշ. Տ. Շահան Արք. Սարգիսյանի հավաստիացմամբ՝ հատորն ունի աղբյուրագիտական արժեք: «Այն նկարագրում է 1905-1915 թվականներին հայ ժողովրդի ներքին կյանքը, դժվարությունները, տագնապները, Կիլիկիայում մեր գոյության ու գործունեության ապացույցները: Կարևոր է նաև հայ եկեղեցու պատմության համար:  Այս գրքում Հայ եկեղեցու, որն ունի Նվիրապետական չորս աթոռներ՝ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին, Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոսություն, Երուսաղեմի Հայոց Պատրիարքություն, Կոստանդնուպոլսի Հայոց Պատրիարքություն, պատմության ուսումնասիրության ժամանակակից նյութերն են: Ներկայացվում են ազգային սահմանադրության գործնական արտահայտությունները, այն, թե ինչ  է ազգային սահմանադրությունը և ինչպես է այն կիրառվել ազգային կյանքը կազմակերպելու մեջ»,- շեշտեց Գերի. Տ. Շահան Առք. Սարգիսյանը՝ շնորհակալություն հայտնելով բոլոր նրանց, ովքեր ներդրում են ունեցել գրքի հրատարակման գործում:

Պատմական գիտությունների թեկնածու, Մատենադարանի աշխատակից Արմեն Մալխասյանն ասաց՝ աշխատությունն ընդգրկում է 1905 թվականի մարտի 2-ից մինչև 1915 թվականի  ապրիլի 10-ն ընկած ժամանակահատվածի արձանագրությունները, որոնք Ադանայի Հայոց թեմի առաջնորդության  ներքո ապրող բնակչության ազգային կյանքն արտացոլող ու ադանահայության ժողովրդավարության մակարդակի մասին վկայող  բացառիկ փաստագրերից են:

«Այն պարունակում է նաև կրոնական ժողովի և տնտեսական խորհրդի համատեղ խառը նիստերի արձանագրություններ: 1909 թվականի մարտի 1-ից մինչև 1910 թվականի հունվարի 1-ը քաղաքական ժողովի նիստեր տեղի չեն ունեցել, ինչը պայմանավորված է եղել 1909 թվականին Ադանայի և Հալեպի նահանգներում տեղի ունեցած կոտորածներով և դրանց հաջորդող՝ ադանահայության ծանր վիճակով: Հրատարակությունը վերջում ունի ծանոթագրություններ՝ անձինք, վայրեր, հաստատություններ, հոդվածներ, օտար բառերի բացատրություններ և այլն, ինչպես նաև անձնանունների, տեղանունների, օգտագործած գրականության  ցանկեր ու առարկայական ցուցիչ»,- պատմեց Մալխասյանը: