ԵՐԵՎԱՆ, 30 ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ, ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ։ 8 նոր ներդրումներ, 2022-ին բնորոշ  մարտահրավերներ, ձևավորված արդիական նպատակներ ու դրանց հասնելու հստակ քայլերի պլանավորում. Formula VC-ի վենչուրային ֆոնդն ամփոփել է տարին: 

Վենչուրային ինդուստրիան սկսել է ձևավորվել Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո։ Իսկ Հայաստանում առաջին վենչուրային ֆոնդը ստեղծվել է 2013-ին։ Formula VC-ի համահիմնադիրներ Գրիգոր Հովհաննիսյանը և Կարեն Վարդանյանը  վենչուրային ֆոնդը 2021-ին են ստեղծել՝ չնայած որ գաղափարը դեռ 2019-ից ունեին։ «Արմենպրես»-ի հետ զրույցում հիմնադիրները ներկայացրել են իրենց գործունեությունն ու ամփոփել տարին: 

«Ծրագրում էինք 2020-ին բացել, բայց COVID-19-ի և պատերազմի պատճառով հետաձգվեց։ Պատերազմից հետո որոշեցինք, որ ինչ էլ լինի, պետք է բացենք։ 2021-ի հունվարի 19-ից ֆոնդը պաշտոնապես գոյություն ունի, իսկ բուն գործունեությունը ավելի ուշ սկսեցինք»,- ասաց Գրիգոր Հովհաննիսյանը: 

Վենչուրային ֆոնդի գլխավոր նպատակը Հայաստանը ինովացիոն կենտրոն դարձնելն է: Նպատակ ունեն աջակցել տաղանդավոր և նորարար թիմերին: Formula VC-ն իր ցանցով և ռեսուրսներով աջակցում է աճի վաղ փուլերում գտնվող ստարտափներին՝ օգնելով նրանց ամրապնդել դիրքերը: 

«Առաջին ներդրումը 2021 թվականի մարտին CoinStats-ում կատարեցինք։ Իսկ այս տարվա առաջին ներդրումը ծրագրավորման գիտելիքներ տվող WildLearner-ում ենք արել: Երբ պլանավորում էինք ֆոնդը սկսել, նախատեսում էինք 5 տարվա ընթացքում տարեկան 3-4 ներդրում անել։ Այս տարի 8 ներդրում ենք արել, մեր պորտֆոլիոն հասցնելով 12-ի: Մեր պորտֆոլիոյի ստարտափներն են CoinStats-ը, Expper Technology-ն՝ Robin Robot-ով, Hexact-ը, Zoomerang-ը, WildLearner-ը, EasyDMARC-ը, BlueQubit-ը, Docus-ը, Prelaunch-ը, Stylbit-ը և B4-ը»,- նշեց Կարեն Վարդանյանը: 

Ներդրումներ անելիս հստակ չափանիշներ չունեն: Դիտարկում են սաղմնային և նախասաղմնային փուլում գտնվող ստարտափներին: Առաջին հերթին հաշվի են առնում պրոդուկտը, թիմը ու հետո միայն ոլորտի, շուկայի մեծությունը, աճի հնարավորությունները։ Ֆոնդի ընդհանուր ծավալը 7 մլն դոլար է: Նրանց համոզմամբ՝ գումարը բավարար է նոր ստարտափներին առաջ տանելու, աջակցելու համար: 

Բացի ներդրումից կարևորում են նաև ստարտափներին օգնել գիտելիքով, կապերով, այլ ռեսուրսներով, որոնք երբեմն կարող են գումարից ավելի արժեքավոր լինել։ Հիմնադիրներից Հովհաննիսյանը նշում է՝ սա կարևոր մոտեցում է, որով նաև տարբերվում են մնացած վենչուրային ֆոնդերից: 

«12 երկրից ներդրողներ ունենք: Մեր ներդրողները ներկայացնում են ամբողջ էկոհամակարգը: Ունենք անհատ հրեշտակ ներդրողներ, աութսորսինգ ընկերությունների հիմնադիրներ, պրոդուկտ արտադրող ընկերությունների ներկայացուցիչներ: Համայնքը ձևավորվել է հայկական ստարտափ էկոհամակարգը ներկայացնող տարբեր անհատներից: Մենք ստարտափների համար «մեծ եղբոր» դեր ենք կատարում»,- նշեց Վարդանյանը: 

Խնդիրներից ու դժվարություններից խոսելով ՝ հիմնադիրները նշում են՝ Ֆոնդի մասնակիցները 49-ից ավել չեն կարող լինել, սա սահմանափակող հանգամանք է, որը թույլ չի տալիս ավելի խոշոր ֆոնդեր ու ավելի շատ մարդկանց մասնակցություն ներգրավել։ Խնդիրը ներկայացրել են էկոնոմիկայի նախարարություն մոտեցումը վերանայելու համար։ Լիահույս են, որ այս առումով խնդրին արագ լուծում կտրվի: 

Տարվա ընթացքում, ինչպես ոլորտից շատ շատերը, այնպես էլ իրենք, բախվել են արտարժույթի տատանման խնդրին: Իրենց պորտֆոլիոյում ներառված ստարտափների հետ վերանայել են պլանները, գործունեության ընթացակարգը, որպեսզի կորուստները մինիմալի հասցնեն: 

«Կարևոր է խոսել նաև այն մասին, թե ինչու Հայաստանում ակտիվ չեն հրեշտակ ներդրողները: Գործունեության կարգը հստակ չէ։ Օրինակ՝ Բրիտանիայում հրեշտակ ներդրողների կորուստերը նվազեցվում են հարկերից։ Հայաստանում այս առումով բարենպաստ կամ հստակեցված պայմաններ չկան։ Եթե ուզում ենք մեր երկրում էլ ծաղկող ոլորտ ունենալ, ուրեմն պետք է նաև իրավական դաշտում կարգավորումներ մտցնենք»,- մեկնաբանեց Վարդանյանը: 

Հիմնադիրները նշում են՝ չեն սպասում տարվա ավարտին, որպեսզի նոր պլաններ ու նպատակներ ձևավորեն, յուրաքանչյուր քայլից հետո ծրագրում են հաջորդ անելիքը։ 

2023-ին ֆոնդի մեծ մասը ներդրված կլինի։ Քանի որ էկոհամակարգի զարգացմանը զուգընթաց աճում են նաև պահանջները, հաջորդ տարվա ավարտին աշխատելու են ավելի մեծ ֆոնդ ստեղծելու ուղղությամբ։ 

Կարինե Տերտերյան